schrijf je nu in voor onze nieuwsbrief!
Wat doet de manier van nieuws verslaan met de mediaconsument?
Blog
Opinie
Marlous Westra
26-07-2016
Aanslagen in Frankrijk, Duitsland, Turkije, Somalië, Japan, de VS. Het is een overload aan nieuws over gewelddadige incidenten de laatste tijd. Automatisch ga je denken: 'daar heb je er weer één'. Enkele dagen terug blogde collega Tamara over nieuws. Wanneer is een aanslag nieuws en wanneer schokt ons dat nog? Haar conclusie? Ook al is het nieuws steeds dichtbij en van behoorlijke omvang, door de regelmatigheid en herhaling in verslaglegging, komt het nieuws minder binnen.
Hoe kan dat nou?
Raken we gewend aan de manier van verslaglegging van weer een aanslag? Of is het de verslaglegging zelf? Het lijkt alsof de allereerste vraag van media is of er banden zijn met IS. En dat kleurt. Enorm. Vanmorgen hoorde ik bij het mediaforum op radio 1 dat 'media meer terughoudend moeten zijn in hun berichtgeving. Plaats het nieuws in perspectief. Dat is de taak van de journalistiek.' Ik deel de mening van Aad van den Heuvel dat al die geweldsincidenten al snel een terrorisme-sausje krijgen.
Media moeten geen angst zaaien.
Nieuws moet een bescheiden weergave zijn van de feiten. Ondanks dat dat lastig is in deze snelle tijd. Soms is het beter om als journalist terughoudend te zijn totdat je precies weet hoe de vork in de steel steekt. Inhoud voor snelheid. Met een scheutje intelligentie. Zeker wat dít thema betreft. Dan pas kan je context bieden en onderbouwd nieuws brengen. Nog steeds vertrouwt bijna de helft van de mensen media op hun woord.
Zoeken naar iets structureels.
In de discussie tijdens het mediaforum benoemt Sjirk Kuijper, hoofdredacteur van het Nederlands Dagblad, de valkuil voor journalisten om te snel te zoeken naar iets structureels in gewelddadige incidenten. 'Waarom moeten wij in Nederland weten dat er een schietpartij is geweest in Florida? Natuurlijk, enkele doden zijn erger dan één. Maar het wordt in één lijn geplaatst met andere aanslagen.' Dat beïnvloedt de maatschappelijke opinie. Mensen scharen straks elke aanslag onder de noemer 'terrorisme'.
Duitsland.
Sjirk noemt het voorbeeld van de berichtgeving rondom de man in Duitsland die een zwangere vrouw te lijf gaat met een mes. In de media overheerst: Duitsland wederom toneel van geweld. Het nieuws wordt zo geframed alsof aanslagen in Duitsland structureel zijn. Terwijl het eigenlijk als een los incident bekeken moet worden en zeker niet gekleurd moet worden als een waarheidsgetrouw beeld van terrorisme in Europa. Niet om het incident te bagatelliseren. Maar om aan te geven dat elk incident een eigen context heeft.
Denk na over het gebruik van het woord 'terreur'.
Zijn advies aan collega journalisten: bedenk je goed in welk perspectief je het gegeven 'terreur' plaatst. De manier waarop nieuws wordt gebracht, hééft impact op de mediaconsument. Tegelijkertijd is dit ook een les voor mensen die geen kaas hebben gegeten van journalistiek. Laten we, niet alleen als journalist maar óók als mediaconsument, kritische vragen blijven stellen. Laten we niet direct vervallen in conclusies en oordeel als we nieuws horen, zien of lezen en dat voor waarheid aannemen. Het is ook onze eigen verantwoordelijkheid om context en perspectief te vergaren. Blijf kritisch en vorm je eigen mening.
Hoe kan dat nou?
Raken we gewend aan de manier van verslaglegging van weer een aanslag? Of is het de verslaglegging zelf? Het lijkt alsof de allereerste vraag van media is of er banden zijn met IS. En dat kleurt. Enorm. Vanmorgen hoorde ik bij het mediaforum op radio 1 dat 'media meer terughoudend moeten zijn in hun berichtgeving. Plaats het nieuws in perspectief. Dat is de taak van de journalistiek.' Ik deel de mening van Aad van den Heuvel dat al die geweldsincidenten al snel een terrorisme-sausje krijgen.
Media moeten geen angst zaaien.
Nieuws moet een bescheiden weergave zijn van de feiten. Ondanks dat dat lastig is in deze snelle tijd. Soms is het beter om als journalist terughoudend te zijn totdat je precies weet hoe de vork in de steel steekt. Inhoud voor snelheid. Met een scheutje intelligentie. Zeker wat dít thema betreft. Dan pas kan je context bieden en onderbouwd nieuws brengen. Nog steeds vertrouwt bijna de helft van de mensen media op hun woord.
Zoeken naar iets structureels.
In de discussie tijdens het mediaforum benoemt Sjirk Kuijper, hoofdredacteur van het Nederlands Dagblad, de valkuil voor journalisten om te snel te zoeken naar iets structureels in gewelddadige incidenten. 'Waarom moeten wij in Nederland weten dat er een schietpartij is geweest in Florida? Natuurlijk, enkele doden zijn erger dan één. Maar het wordt in één lijn geplaatst met andere aanslagen.' Dat beïnvloedt de maatschappelijke opinie. Mensen scharen straks elke aanslag onder de noemer 'terrorisme'.
Duitsland.
Sjirk noemt het voorbeeld van de berichtgeving rondom de man in Duitsland die een zwangere vrouw te lijf gaat met een mes. In de media overheerst: Duitsland wederom toneel van geweld. Het nieuws wordt zo geframed alsof aanslagen in Duitsland structureel zijn. Terwijl het eigenlijk als een los incident bekeken moet worden en zeker niet gekleurd moet worden als een waarheidsgetrouw beeld van terrorisme in Europa. Niet om het incident te bagatelliseren. Maar om aan te geven dat elk incident een eigen context heeft.
Denk na over het gebruik van het woord 'terreur'.
Zijn advies aan collega journalisten: bedenk je goed in welk perspectief je het gegeven 'terreur' plaatst. De manier waarop nieuws wordt gebracht, hééft impact op de mediaconsument. Tegelijkertijd is dit ook een les voor mensen die geen kaas hebben gegeten van journalistiek. Laten we, niet alleen als journalist maar óók als mediaconsument, kritische vragen blijven stellen. Laten we niet direct vervallen in conclusies en oordeel als we nieuws horen, zien of lezen en dat voor waarheid aannemen. Het is ook onze eigen verantwoordelijkheid om context en perspectief te vergaren. Blijf kritisch en vorm je eigen mening.
