Raad van Toezicht WNL stapelt communicatiefout op communicatiefout

Om ervoor te zorgen dat dit blog goed te lezen is, moeten we eerst even terug naar de kern van de zaak: de meeste mensen weten nog van niets, maar Bert Huisjes, hoofdredacteur van WNL, was tijdelijk op non-actief gesteld door het bestuur van de omroep vanwege beschuldigingen van ongewenst gedrag en redactionele inmenging. Na een onderzoek heeft de raad van toezicht geoordeeld dat er geen juridische grond is voor grensoverschrijdend gedrag, waardoor Huisjes mag terugkeren in zijn functie. Ondanks deze uitkomst blijven de spanningen binnen de redactie voelbaar.

Van mensen die zo behendig zijn in de mediawereld verwacht je eigenlijk niet zo dramatisch veel fouten als die we nu in deze zaak zien. Ik houd er zelf altijd van om zaken niet te ingewikkeld te maken en af te pellen via een eenvoudige analysemethode. Laten we gemakshalve er even vanuit gaan dat de raad van toezicht en ander op de juiste gronden getoetst heeft, dan nog gaat er van alles mis. Een goede methode om dit soort zaken te ontrafelen is de zogenaamde EFA-methode. Te weten: Emotie, Feiten, Actie.

Emotie
Hier gaat het meteen mis. Wat men zegt, is dat er geen juridische grond is voor grensoverschrijdend gedrag. Dat maakt misschien dat er geen strafbaar gedrag plaatsvond, maar dat betekent nog niet dat er ineens een prettige situatie is. Medewerkers en andere betrokkenen zullen zich wellicht opgelucht voelen dat er geen strafbare feiten zijn vastgesteld, maar het feit dat de zaak überhaupt naar voren is gekomen, laat diepe littekens achter binnen de organisatie. De focus op juridische uitkomsten negeert vaak de emotionele schade die is aangericht, vooral binnen een redactionele omgeving waar vertrouwen en samenwerking essentieel zijn.

Een belangrijke fout in crisiscommunicatie is het miskennen van deze emoties. Zoals de Amerikaanse communicatiewetenschapper W. Timothy Coombs stelt in zijn 'Situational Crisis Communication Theory' (SCCT), is empathie tonen in een crisis vaak de sleutel om verdere schade te beperken. De Raad van Toezicht had deze gevoelens moeten erkennen en een verklaring moeten afleggen waarin duidelijk wordt gemaakt dat het welzijn van de werknemers nog steeds centraal staat, ongeacht de juridische uitkomsten.

Feiten
Dan komen we bij de feiten. Hoewel er geen strafbare feiten zijn geconstateerd, blijven er vragen hangen over redactionele inmenging, een fundamentele kwestie binnen een journalistieke organisatie. Het is opvallend dat de communicatie hierover onduidelijk is gebleven. Een gebrek aan transparantie voedt alleen maar speculatie en wantrouwen, wat op zijn beurt weer schadelijk is voor de reputatie van de betrokken partijen. In dit geval had de Raad van Toezicht de feiten helder moeten communiceren, ook over de aard van de klachten die wel zijn gegrond verklaard, en hoe zij ervoor zorgen dat dergelijke situaties in de toekomst worden voorkomen.

Wetenschappelijk onderzoek benadrukt het belang van openheid en transparantie in een crisis. Volgens een studie van Williams & Olaniran (2002), kan het gebrek aan transparante communicatie tijdens een crisis de perceptie van verantwoordelijkheid en schuld vergroten, zelfs als er feitelijk geen schuld is. Het creëren van een open dialoog, waarin alle feiten op tafel worden gelegd, had hier een veel beter resultaat kunnen opleveren.

Actie
Tot slot, actie. De beslissing om Bert Huisjes terug te laten keren zonder een duidelijke actie of herstelplan was een gemiste kans. Wanneer er binnen een organisatie dergelijke spanningen bestaan, is het van groot belang dat er niet alleen op feiten wordt geacteerd, maar dat er ook signalen worden gegeven over hoe men de interne cultuur gaat herstellen. Denk aan maatregelen zoals interne dialoogsessies, trainingen over grensoverschrijdend gedrag, of zelfs het instellen van een onafhankelijke ombudsman binnen de organisatie.

Het is in dit soort situaties cruciaal om niet alleen reactief, maar ook proactief te handelen. Een goed reputatiemanagementplan bestaat uit duidelijke vervolgstappen die laten zien dat de organisatie de situatie serieus neemt en bereid is om maatregelen te nemen om toekomstige incidenten te voorkomen. De huidige aanpak van de Raad van Toezicht lijkt echter vooral gericht op het minimaliseren van de externe schade, zonder rekening te houden met de blijvende interne spanningen.

Conclusie
De situatie bij WNL toont aan hoe belangrijk een goede crisiscommunicatiestrategie is, vooral in een tijd waarin vertrouwen en transparantie essentieel zijn voor het behoud van een sterke reputatie. De raad van toezicht heeft, ondanks de juridische uitkomst, een serie communicatiefouten begaan door de emoties van de betrokkenen te negeren, de feiten onduidelijk te presenteren en geen adequate actie te ondernemen om de cultuur binnen de organisatie te herstellen. Dit kan op lange termijn meer schade veroorzaken dan de oorspronkelijke beschuldigingen zelf.